Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетыр апшъэрэ еджапIэхэу ежыркIэ хъунэу ыIорэм ахитхагъ. Ащ фэдэ унашъор зыштагъэр пэчъыхьэ хьыкумэтым щыщ купэу IэкIыб къэралыгъомэ ащыщ апшъэрэ еджапIэмэ алъыплъэрэр ары. Аиф-Адыгеим къызэритырэмкIэ, Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетыр къызэрэхагъэунэфыкIыгъэм шIуагъэу къыритыщтыхэм ащыщыр – джы Иорданием ит апшъэрэ еджапIэмэ...

Рассматривается один из компонентов мифо-ритуальной традиции, прослеживающейся с древнейших времен, рудименты которой и сегодня встречаются в адыгском обществе. Показано, что возведение ритуальных курганов нартских времен имело глубокий смысл – они символизировали воссоединение двух миров – нижнего (основа) и верхнего (надстройка). Отмечается, что функции курганов в том, что, хотя жизнь покоящихся в кургане...

КI Мухьдин, блэкIыгъэ илъэсым и мэлылъфэгъу (апрель) мазэм нэс къалэу Шъачэ иIэшъхьэтэт иапэрэ гуадзэу лажьэщтыгъэм иIоф хьыкумэм нагъэсыгъ. Ащ иапэрэ зэхэсыгъор мэзаем (февралым) и 8-м кIуагъэу къатхыжьыгъ, ау ар зэрэкIуагъэр тагъашIэрэп. КъызэратхыжьрэмкIэ, палъхьэрэм КIырмытыр афеуцуалIэрэп. Зэраумысырэр – джа апэ къыфаIэтыгъагъэм текIыгъэп: иIэнатIэ фитыныгъэу къыритырэм шъхьадэкIэу тIоу псэугъэу ары. Нахь занкIэу къэпIон...

адыгэхэу Абхъазым 1992-93 илъэсхэм гъэхъагъэ фэзышIыгъэхэм ащыщхэу нэбгырэ 32-мэ гъэшIо бгъэхалъхьэхэу «ТекIоныгъэм пай» зыфиIохэрэр щаратыжьыгъ. ЗэIукIэр зыщызэхащэгъэ мафэр – мэзаем (февралым) и 19, зыщырекIокIыгъэ чIыпIэр – Гуманитар ушэтынхэмкIэ адыгэ республикэ институт. ГъэшIо бгъэхалъхьэхэр къязытыжьгъэхэр Абхъазым ищынэгъончъэ фэлажьэрэ купым и Iэшъхьэтетэу Килба Мухьамэдрэ, Абхъаз президентым...

илIышъхьэу КъумпIыл Мурат КАФФЕД-ым, анахь купышхо зэхэтэу Туркуем итым илIыкIохэу къэкIуагъэхэм заIуигъэкIагъ. ЗэдэгущыIэгъур зыфэгъахьыгъагъэр адыгабзэр, культурэр, экономикэр, инвестициехэр. «Хэхэс адыгэхэм зэпхыныгъэ адытиIэным осэшхо фэтэшIы, – къыщеIо КъумпIыл Мурат Фэисбукым. – Организацие анахь шъхьаIэу Тыркуем ис адыгэхэр зэфэзыщэу КАФФЕД-ым ипащэхэм непэ саIукIагъ. Лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ Iоф зэдэтшIэн тыгу хэлъ».

ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтэу КIэрэщэ Тембот ыцIэкIэ щытым кIэлэцIыкIухэм, ахэмэ ятэ-янэмэ апай пшысэхэр зыдэт тхылъитIу къыдигъэкIыгъ: «Хэт анахь лъэш?» («Кто сильнее всех?») ыкIи «Адыгейские народные сказки». Сурэтэу дэтхэр кIэлэцIыкIухэм ашIыгъ. Тиражыр инэп. Пшысэхэр Мыекъуапэ тхылъыщэ тучанхэм ыкIи гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтым ащышъущэфын шъулъэкIыщт.

къэралыгъомэ ащыщ чылэгъо Iоф пылъ адыгэ купхэр кIэдэух Урысыем иIэшъхьэтетэу Путин Владимирым адыгэ-лъэпкъэгъухэу Сирием къикIыжьы зышIоигъохэр, е къикIыжьыгъахэхэр яхэкужъ ицIыф зэрэхъужьыгъэ тхьапэхэр гъэпсынкIагъэ хэлъэу къаратызэ ашIынэу. Ащ фэдэ кIэдэуныр къэхъункIэ IэубытыпIэ фэхъугъэр Урысыем и Апшъэрэ парламентым гъэтэрэзыжьынхэр къэралыгъом иунашъоу «УФ-м ицIыфмэ афэгъахьыгъ» зыфиIорэм зэрэхишIыхьагъэр ары.

«Мам» умыIоу, «нан» Iо сIуагъэба, – еушъыи пшъэшъэжъыер инысхъапэ. – Мамэми фэбагъэ кIэлъ, ау нанэм ащ кIигъэхьан ылъэкIырэп, гукIэгъушхо хэлъ. Ар Тхьэм ипсалъэмэ ащыщ, Тхьэ зыфаIорэр ошIэба о?!» Мы къыIохэрэр нысхъапэм изакъоп, инэнэжъ паи къеIо, адрэр къызэрэдаIорэр ешIэ. Нэнэжъ джыдэдэм сымаджэу пIэм хэлъ, адрэ унэр ары зэдэщыIэр шъхьаем, къаджэмэ къызэхихынэу, пчъэр Iухыгъ. «А си Нэфэн! – макъэ къегъэIу янэжъ. – Мо къакIори, щыджэгу сапашъхьэ.

Бзэр зэрагъэшIэн фае, зэкIэ адыгэ лъэпкъым иныбжьыкIэхэм. Совет хабзэу щыIагъэм, хэкум изэтегъэуцIон уахъти, республикэм и пащэу Джарымэ Аслъан зыщытетыгъэм афэдэу. Бгъэфедэнэу щытэп Адыгеим къыщекIокIрэ законыр. «Бзэр зэзгъэшIэн фаер, ар зышIэрэр ары...» Бзэр зышIэрэм, бзэр егъэIорышIэ. Бзэр зэрагъашIэрэр, бзэр зышIэрэр ары. Адрэ зымышIэхэрэм, а амалыр ямыIэу къэнэх. Адыгеим бзэр зышIэрэм анахьыбэу агъэфедэрэр, гущыIэ мин гор.

ЦIыфым игъашIэ мылъкоу щызэригъэуIурэмэ ащыщых IэшIэгъэмрэ гушъхьэлэжьыгъэ мылъкумрэ. Адэ мылъкуитIум яхазэу цIыфым ищыIэныгъэкIэ тара нахь мэхьанэ зиIэр? IэшIэгъэ мылъку уимыIэу гушъхьэлэжьыгъэ IапIи гъашIэм пфэугъойщтэп, лэжьыгъэр къэулэжьыным фэшI щыIакIэм бэмэ уафегъасэ, уарегъэуталIэ, цIыкIу-цIыкIузэ ары гушъхьэлэжьыгъэри зэрэзэуIурэр. МылъкуитIури зэголъ шъыпкъэу бгъэIорышIэныр ыкIи гъашIэм щыппсыхьажьыныр зымыуасэ щыIэп.